Urlop macierzyński

Kobiecie przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie. Po urodzeniu bliźniąt matce przysługuje 31 tygodni; w przypadku każdego kolejnego dziecka wymiar urlopu powiększa się o 2 tygodnie (do 37 tygodni po urodzeniu pięciorga lub więcej dzieci). Co najmniej 2 tygodnie urlopu macierzyńskiego pracownica może wykorzystać przed przewidywaną datą porodu, natomiast po porodzie przysługuje jej urlop niewykorzystany przed porodem.
Pracodawca obowiązany jest udzielić urlopu macierzyńskiego, a pracownica (także pracownik) nie ma możliwości rezygnacji z urlopu macierzyńskiego. Tylko w przypadku, gdy pracownica wykorzysta po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo zrezygnować z pozostałej jego części. W takim przypadku na pisemny wniosek pracownika – ojca wychowującego dziecko, niewykorzystana przez matkę część przysługującego jej urlopu zostaje mu udzielona. Oprócz tego zgodnie z nowelizacją kodeksu pracy od 2010 roku ojcu przysługuje – odrębny od macierzyńskiego – urlop (tzw. urlop tacierzyński lub ojcowski) w wymiarze jednego tygodnia (a od 2012 roku dwóch tygodni), który powinien zostać wykorzystany nie później niż w pierwszym roku po urodzeniu dziecka (w przeciwnym razie przepadnie).
Od 2010 roku kobiety mogą korzystać z dwuetapowego systemu urlopowego. Pierwszy – obligatoryjny – urlop macierzyński trwać ma 20 tygodni, natomiast drugi – fakultatywny – to dodatkowe 6 tygodni, które mama może, ale nie musi wykorzystać. 6-tygodniowy urlop fakultatywny jest docelowym punktem zmian w zakresie długości wolnego dla mam – będzie on sukcesywnie wydłużany: przy urodzeniu jednego dziecka w 2010 roku i w 2011 roku – wyniesie 2 tygodnie; w 2012 roku i w 2013 roku – 4 tygodnie; w 2014 roku osiągnie zaś maksymalny wymiar – 6 tygodni. Analogicznemu przedłużeniu uległy urlopy w przypadku urodzenia większej liczby dzieci - do dyspozycji mam pozostaje w tych przypadkach jeszcze 8-tygodniowy urlop fakultatywny.
Podanie o udzielenie urlopu macierzyńskiego należy złożyć u pracodawcy. We wniosku należy podać przewidywaną datę porodu, powołując się na zaświadczenie wystawione przez lekarza oraz wskazać dzień, od którego planowany jest urlop.